Zakończenie działalności przez przedsiębiorcę czy to osoby fizycznej wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarcze czy spółki wpisanej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego nie zamyka wierzycielowi drogi do odzyskania roszczeń.
Czasem w toku codziennych obowiązków umyka, że faktura nie została przez kontrahenta zapłacona. Kiedy zaś już zapada decyzja o rozpoczęciu procedury windykacyjnej dłużnik-przedsiębiorca nie figuruje w żadnych rejestrach. Pojawia się wtedy wątpliwość czy możliwe jest odzyskanie należnych środków.
Chcąc rozwiać te wątpliwości w pierwszej kolejności należy wskazać, że samo wykreślenie podmiotów z rejestrów działalności co do zasady nie zamyka wierzycielowi możliwości dochodzenia należności. Sytuacja jest jednak zróżnicowana w zależności od tego w jakiej formie działał dłużnik. Z wyjątkami w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców możliwe jest podjęcie działalności gospodarczej po wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Osoba fizyczna
Po wykreśleniu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przedsiębiorca będący osobą fizyczną nie może wykonywać działalności gospodarczej (art. 26. PP). Jednak nie wpływa to na możliwości wierzyciela żądania od osoby fizycznej realizacji zobowiązań powstałej w czasie prowadzenia działalności gospodarczej. Wynika to z zasad odpowiedzialności osoby fizycznej.
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, odpowiada całym swoim majątkiem za wynikłe z niej zobowiązania. Dotyczy również majątku prywatnego. Wierzyciele mogą mogą dochodzić swoich należności zarówno z majątku powstałego w związku z działalnością jak i prywatnego przedsiębiorcy. Odpowiedzialność całym majątkiem nie ogranicza się jedynie do majątku nabytego podczas prowadzenia działalności, ale ma odniesienie również do majątku zgromadzonego przed rozpoczęciem działalności, niemającego z jej przedmiotem nic wspólnego. Co więcej wierzyciel może żądać zaspokojenia również z majątku wspólnego, jeśli dłużnik pozostaje w małżeństwie i nie było zawartej umowy o rozdzielność majątkową (tzw. intercyzy).
Zatem w przypadku wykreślenia działalności z CEIDG wierzyciel może rozpocząć postępowanie sądowe przeciwko tej osobie. O tym jak ustalić adres zamieszkania dłużnika dowiedzą się Państwo z naszych kolejnych wpisów.
Spółka cywilna
Podobna sytuacja będzie miała miejsce w przypadku spółki cywilnej. Spółka cywilna nie jest wpisana do CEIDG, są zaś wpisani jej wspólnicy. W przypadku zakończenia działalności przez spółkę cywilną za jej zobowiązania odpowiedzialni są jej wspólnicy całym swoim majątkiem jak w przypadku osób fizycznych. Zatem możliwe jest skierowanie postępowania sądowego przeciwko wspólnikom.
Spółka osobowa: spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna
W przypadku wykreślenia z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, spółki jawnej w dalszym ciągu w mocy pozostaje art. 22 § 2 kodeksu spółek handlowych Każdy wspólnik mówiący o tym, że każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami. Zatem nawet w przypadku wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców KRS.
Regulacje te dotyczą:
- spółki jawnej (art. 22 § 2 ksh)
- spółka partnerska w ograniczonym zakresie (art. 95 ksh)
- spółki komandytowej jeśli chodzi o komplemantariusza (art. 102 ksh)
- spółki komandytowo-akcyjnej w zakresie komplemantariuszy (art. 126 ksh)
Jeśli chodzi o odpowiedzialność partnerów spółki partnerskiej to ze względu na jej specyfikę czyli to, że jest stworzona dla działalności określonych zawodów np. prawniczych jest ona ograniczona. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Dlatego należy mieć na uwadze z czego wynika zobowiązanie spółki partnerskiej. Jeśli bowiem z zwykłej działalności spółki partnerskiej np. sprzedaż drukarki to odpowiedzialni będą partnerzy spółki.
Zatem kiedy spółka nie istnieje możliwe jest skierowanie postępowania sądowego przeciwko wspólnikom/partnerom.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna
W przypadku tych dwóch spółek sytuacja wygląda odmiennie, ponieważ poprzez zawarcie umowy spółki czy statutu powstaje nowy osobny od wspólników byt, zrywa się nić odpowiedzialności wspólników ponad wkład, który wnieśli do spółki.
Jednakże jeśli spółka zostanie wykreślona z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego bez zaspokojenia wierzycieli to mogą oni wystąpić z roszczeniem przeciwko członkom zarządu. Możliwość ta nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa, ale dopuszcza się ją jako analogię do sytuacji gdy spółka stanie się niewypłacalna (art. 299 ksh). W przypadku kiedy egzekucja przeciwko spółce okaże się nieskuteczna za zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie członkowie zarządu. Co jednak bardzo ważne, członkowie zarządu mogą się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykażą, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z winy członków zarządu, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Jeśli Państwa dłużnikiem była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna to możliwe jest powództwo przeciwko członkom zarządu. Jednakże każdy przypadek jest indywidualny i warto skonsultować temat z prawnikiem aby ustalić najlepszą strategie działania.
Jeśli mają Państwo pytania zapraszamy do kontaktu z Kancelarią LEGALICA.